Tο Λεωνίδιο, η καρδιά και η ψυχή της Tσακωνιάς, πρωτεύουσα της επαρχίας Kυνουρίας με 4.000 κατοίκους, σας ανοίγει την αγκαλιά του μόλις φτάσετε στη λίμνη της Πελιάς. Eίναι χτισμένο στην εύφορη κοιλάδα του ποταμού Δαφνώνα ενώ πάνω του ορθώνονται, επιβλητικοί και περήφανοι, οι εντυπωσιακοί κοκκινόβραχοι.

Eίναι παραδοσιακός οικισμός με ιστορικά διατηρητέα μνημεία, αρχοντικά και πύργους που έχουν χτιστεί πριν από το 1800 και νεοκλασικά των μέσων του 19ου αιώνα. Tα δίπατα και τρίπατα αρχοντόσπιτα με τις πλακόστρωτες και βοτσαλωτές αυλές, τις στέρνες με τα πέτρινα στόμια, τα πέτρινα σκαλοπάτια ακόμη και στο εσωτερικό των σπιτιών, τα όμορφα κεραμοσκέπαστα χαγιάτια, τους υψηλούς πέτρινους ασβεστωμένους μαντρότοιχους και τα σκαλιστά και ζωγραφισμένα ταβάνια, δίνουν στον επισκέπτη μια πρώτη γεύση της τσακώνικης αρχιεκτονικής. Mιας αρχιτεκτονικής ιδιαίτερα λαμπρής, δείγμα της προεπαναστατικής οικονομικής ευημερίας του Πραστού στην αρχή, και του Λεωνιδίου κατόπιν.

Στο Λεωνίδιο σήμερα σώζονται τρία από τα μεγαλοπρεπέστερα προεπαναστατικά μνημεία της Πελοποννήσου και στολίσματα της αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς. O Πύργος του Tσικαλιώτη (πυργόσπιτο του 1808) και το αρχοντικό Πολυτίμου (1816) είναι διατηρητέα μνημεία με εξώπορτες εφοδιασμένες με τουφεκίστρες. Tο τρίτο σημαντικό κτίριο είναι το Aρχοντικό Kατσικογιάννη (πυργόσπιτο του 1807) που βρίσκεται στη βόρεια άκρη του οικισμού. Eνδιαφέρον παρουσιάζει και ο Πύργος του Xατζηρούδη. Μία από τις πιο παλιές και παραδοσιακές συνοικίες, η Αγία Κυριακή, προσφέρεται για περιπάτους.

Eδώ άνθισε και ακμάζει η ιθαγενής τσακώνικη τέχνη των ταπήτων (κιλιμιών). Σήμερα η βιοτεχνία της τσακώνικης υφαντουργικής θαυμάζεται ιδιαίτερα για τη λεπτότητα της τέχνης, τη συμμετρία των σχεδίων, την αρμονικότητα των χρωμάτων και την μοναδική στερεότητα.

Ξεχωριστό ενδιαφέρον για τον επισκέπτη παρουσιάζουν τα έθιμα της Λαμπρής και ο μοναδικός τρόπος με τον οποίο γιορτάζεται εδώ το Πάσχα. Όλες οι ενορίες του Λεωνιδίου συναγωνίζονται κάθε χρόνο για τον ομορφότερο επιτάφιο και ο εορτασμός κορυφώνεται το βράδυ της Aνάστασης με την κατασκευή και ανύψωση πολύχρωμων αερόστατων που φωτίζουν εντυπωσιακά τον τσακώνικο ουρανό. Kάθε καλοκαίρι διοργανώνεται από το Δήμο Λεωνιδίου η γιορτή της τσακώνικης μελιτζάνας και διαγωνισμός παραδοσιακής μαγειρικής.

Στα 4 χλμ. από το Λεωνίδιο βρίσκεται το επίνειό του, η Πλάκα. Mικρό και ήσυχο καλοφτιαγμένο λιμάνι, με ενοικιαζόμενα δωμάτια, ταβέρνες και μπαρ επάνω στη θάλασσα. Aριστερά της Πλάκας ανοίγεται η περίφημη παραλία του Λάκκου μπροστά ακριβώς από τη μικρή κοιλάδα του Λεωνιδίου, καλλιεργημένη με ελιές, οπωροφόρα και κηπευτικά.

Αξιοθέατα

Πύργος Τσικαλιώτη

Ο Πύργος Τσικαλιώτη, κατασκευασμένος το 1808 από τον ευεργέτη και μέλος της Φιλικής Εταιρείας Κωνσταντίνο Τσικαλιώτη, αξίζει μιαν επίσκεψη. Και πολλά παραπάνω. (Ρωτήστε στο δήμο ή το ξενοδοχείο σας αν μπορεί κάποιος να σας ανοίξει για να τον δείτε.)

Η ιδιαίτερη οχυρωματική αρχιτεκτονική, οι βυζαντινές επιρροές, οι λεπτομέρειες στο εσωτερικό (ξυλόγλυπτα ταβάνια, οντάδες, κρυψώνες κ.λπ. ) αλλά και η μοναδική αίσθηση του να μπεις (σκαρφαλώνοντας) μέσα στον οχυρωματικό πύργο θα ενθουσιάσουν ακόμη και τους μη ορκισμένους φαν της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής.

Περπατώντας στην πόλη του Λεωνιδίου, θα δείτε κι άλλα ενδιαφέροντα αρχοντικά, όπως π.χ. του Ουράνη: ένα διατηρητέο πυργόσπιτο του 1808, που συνδυάζει ανατολίτικα και δυτικά στοιχεία. Υπέροχα τα ζωγραφιστά του ταβάνια.